Terug naar De Grote Wetering; mijn nieuwe podcast online bij DOCS

,

Het is 25 februari 1978, de Tweede nationale kraakdag. Een paar durfals klimmen een groot leegstaand gebouw in. De politie wordt gebeld om te melden dat het pand is gekraakt. De actie is bedoeld als protest, er worden die dag door heel Nederland leegstaande gebouwen bezet. Want overal staan kantoorgebouwen en huizen leeg, terwijl betaalbare woonruimte nauwelijks voorhanden is. Speculatie en woningnood… we zijn weer terug bij af, lijkt het nu, 45 jaar later.

luister hier naar de podcast

De actievoerders besluiten het pand niet meer te verlaten waarna een bont gezelschap van studenten, werkende jongeren, kunstenaars en gelukszoekers uit binnen- en buitenland een onderkomen vindt in De Grote Wetering. Het karakteristieke pand gelegen aan de Weteringschans 81 tot en met 89, is gebouwd door de zoon van architect Pierre Cuypers van het Rijksmuseum, recht aan de overkant. De krakers steken de handen uit de mouwen om het gehavende pand bewoonbaar te maken. Van avontuur naar struktuur, schrijven ze daar zelf over in het boekje De Grote Wetering tot ’t Verleden dat ze in november 1980 uitgeven. Na bijna 3 jaar actievoeren en procederen, krijgt eigenaar Gerard W. Bakker voor elkaar dat het pand wordt ontruimd zodat hij over kan gaan op sloop en nieuwbouw voor kantoren en luxe appartementen.

Die ontruiming op 2 december 1980 staat veel (wat oudere) Amsterdammers nog in het geheugen gegrift. De tank die het pand binnenreed, de Sinterklaas op het dak, het publieke grote ongenoegen over de inzet van zoveel geweld tegen ‘Amsterdamse kinderen’, die overigens flink van zich afbeten.

Wat heeft de tijd in dat grote pand aan de Weteringschans de toenmalige bewoners gebracht? Hoe kijken ze erop terug? Na de plotselinge dood van twee van de oude makkers uit de Grote Wetering in 2020 en 2022 bleek dat de voormalige huisgenoten geenszins van elkaar waren vervreemd. Programmamaker Sandra Rottenberg besloot samen met fotograaf Servaas Tullemans een portret te maken van het kraakpand aan de hand van de herinneringen van de toenmalige bewoners en andere betrokkenen zoals Radio 4 presentator Hans van den Boom (toen Radio Stad Amsterdam) en historicus Geert Mak (toen voor de Groene Amsterdammer). De verhalen markeren een periode waarin de Amsterdamse kraakbeweging floreerde en een alternatieve beweging zich rap ontwikkelde waar de lokale autoriteiten slecht raad mee wisten.