Opkomen voor iemand die niet op je lijkt

Wil je echt leuke en ruimdenkende mensen ontmoeten, raad ik je aan eens naar Pink Nieuw West in Amsterdam te gaan. Twee weken geleden was ik daar om een heel geanimeerd verkiezingsdebat te modereren. Zes kleurrijke kandidaten en lijstduwers uit Amsterdam kruisten de degens met elkaar en het publiek: Ahmed Marcouch (PvdA), Vera Bergkamp (D66), Dilan Yesilgöz (VVD), Rogier Havelaar (CDA), Olave Bosabose (Art.1) en Rocco Piers (GroenLinks). Allemaal mensen die dagelijks bewijzen dat ze durven op te komen voor mensen die niet binnen de lijntjes van het begrip ‘normaal’ vallen.

De zaal vol geëngageerde mensen van allerlei achtergrond, kleur en gender kwam bijeen om over drie thema’s te discussiëren: godsdienst, onderwijs en veiligheid. Onderwerpen die voortkwamen uit discussies van de afgelopen tijd bij Pink Nieuw West. Hoe te voorkomen dat er in godshuizen (van welke achtergrond dan ook) gepredikt wordt tegen homoseksualiteit en andere vormen van gender dan de doorsnee man of vrouw? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat op alle scholen een open gesprek met leerlingen gevoerd wordt over seksualiteit en genderidentiteit? En tot slot: is veiligheid iets waar iedereen gelijkelijk aanspraak op kan maken of hebben we om ons veilig te voelen voor iedere subgroep een eigen gespecialiseerde politie-eenheid nodig?

Monitoren en inspecteren was het idee dat leefde in de zaal. Maar de roep om overal te controleren en te toetsen, botst met het idee van een maatschappij waarin we de vrijheid claimen om te kunnen zijn wie we willen zijn. Als we de denk- en bewegingsruimte van een ander beperken, beperken we uiteindelijk ook die van onszelf. Een lastig dilemma.

De aanwezige politici en de zaal werden het uiteindelijk eens dat de politiek de kaders moet bewaken (het voorstel om het wetsartikel over groepsbelediging te schrappen is gelukkig gestrand in de Tweede Kamer) waarin vrijheid en veiligheid worden gewaarborgd, zodat die ook door een rechter kunnen worden getoetst als nodig.

Maatschappelijke veranderingen ontstaan niet vanzelf, daar moet je je actief voor blijven inzetten. Dat betekent bijvoorbeeld dat je zo dapper moet zijn om ook bij de politie te gaan werken en je daar in te zetten voor een cultuurverandering, zoals politievrouw Souad Boumedien (actief lid van Roze in Blauw en ambassadeur van de Gay Pride) betoogde.

Als je niet zichtbaar bent in alle maatschappelijke geledingen, komt er nooit een verandering tot stand. Of dat nou is in de politiek (‘Daarom ben ik actief lid van het CDA’, verklaarde Rogier Havelaar), op school of bij de politie: blijf je actief met alles bemoeien en kom ervoor uit wie je bent en hoe je wilt zijn. Loop niet weg, kruip niet in je schulp. Roze in de kerk en de moskee, roze op school en roze in blauw. Ga altijd het gesprek aan, hoe moeilijk het soms ook is. Blijf niet alleen, sluit je aan bij reeds bestaande initiatieven.

Wat op mij die avond in maart nog de meeste indruk maakte: het verhaal van en leraar over een leerling van 15 die een dag over gender organiseerde voor de hele school. Hij vroeg wie wel eens was uitgescholden voor ‘homo’ en wie wel eens iemand anders daarvoor uitschold. Vervolgens liet hij het hele gezelschap een poosje homo-homo scanderen, waar iedereen gretig aan meedeed. ‘Zo, dat was het, en nu gaan we dit nooit meer doen .’ Het kwartje was gevallen.

‘Het gaat er om dat je niet alleen voor jezelf, maar juist ook voor iemand die niet op je lijkt, durft op te komen’, stelde Ahmed Marcouch aan het eind van de avond. Echt jammer dat hij als nummer 13 op de lijst, na het verlies van de PvdA, niet in de Tweede Kamer komt. Vera Bergkamp en Dilan Yesilgöz missen daarmee een bondgenoot. Laten we hen steunen opdat ze er de komende tijd heel veel gaan maken in Den Haag.

Sandra Rottenberg, 16 maart 2017