Dat is wel echt leuk: de twee audiodocumentaires die ik deze winter maakte zijn opgenomen in de zomerprogrammering van het radioprogramma OVT op Radio 1. Dus radioliefhebbers; op 17 juli en 7 augustus of als uitzending gemist via deze link:
https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/fragmenten/het-spoor-terug/2022.html
De twee podcast zijn iets ingekort. 
Weg met de ordners, de fax en de telefoon: De zorg digitaliseert. Maar wat betekent dat voor het uitwisselen van gegevens tussen zorgprofessionals en cliënten én tussen zorgprofessionals onderling? In een vijfdelige podcastserie spreken we betrokkenen uit de wereld van de gehandicaptenzorg, de thuiszorg en de ouderenzorg over een kleine revolutie in de informatieoverdracht. Weg met de ordners, de fax en de telefoon. Maar hoe dan? Dat hoor je in de podcast InZicht.
10 juni: De laatste opname van de vijfdelige podcastserie #InZicht over digitale informatie-overdracht in de ouderen-, gehandicapten- en thuiszorg, in opdracht van #Actiz. Deze keer op locatie bij IJsselheem in Kampen, met dank aan studio #Earforce.
https://www.2doc.nl/nagekomenverhalen
Het is best lastig om je voor te stellen dat een gebeurtenis van tachtig jaar geleden nog veel emoties op kan roepen. De razzia’s van 22 en 23 februari 1941, vormen zo’n gebeurtenis. Vierhonderd jonge mannen werden toen met bruut geweld opgepakt in de Amsterdamse Jodenbuurt.
Van deze razzia’s hebben veel mensen wel eens gehoord: ze veroorzaakten een golf van ontzetting en verontwaardiging en vormden de aanleiding voor de Februaristaking, een groot en moedig protest tegen de vervolging van de joodse bevolking door de Duitse bezetters. Historica Wally de Lang vroeg zich af: wie waren die mannen die toen zijn opgepakt en van wie slechts een handvol de nazi-terreur overleefde? Dankzij haar intensieve speurtocht heeft zij de levens van deze mannen en hun familie kunnen reconstrueren. Maar ze heeft ook ontdekt wat een gruwelijk einde hen wachtte. Ze schreef er een boek over en stelde een tentoonstelling samen.
De tentoonstelling in de monumentale hal van Stadsarchief Amsterdam kon vorig jaar helaas maar een paar weken open voor het publiek in verband met de heersende corona.
Ondertussen meldden zich talloze nabestaanden met nieuwe foto’s, documenten, brieven en verhalen. In de paar weken dat de tentoonstelling vorig jaar voor kleine groepen bezoekers toegankelijk was, hebben Wally de Lang en programmamaakster Sandra Rottenberg kinderen, kleinkinderen, neven en nichten van de opgepakte mannen in Stadsarchief Amsterdam ontvangen om hun persoonlijke verhalen op te nemen. In deze audiodocumentaire zijn een aantal van die geschiedenissen opgenomen, aangevuld met uniek bronnenmateriaal. De documentaire is te beluisteren vanaf 9 februari 2022 via https://www.2doc.nl/nagekomenverhalenen alle podcastkanalen.
De tentoonstelling in Stadsarchief Amsterdam is opnieuw te zien van 18 februari tot en met 8 mei 2022. Ik maakte bij de tentoonstelling ook een audiotour waarin nog meer verhalen te horen zijn.
Nagekomen verhalen
Samenstelling: Sandra Rottenberg
Research: Wally de Lang
Eindredactie: Anton de Goede
Techniek: Berry Kamer
Met dank aan en alle nabestaanden die een bijdrage leverden en Wolfgang Schreiber, Thieme Hennis en Jip Nelissen voor het lenen van hun stemmen; Stefanie van Odenhoven en collega’s van Stadsarchief Amsterdam . Dit project werd mede mogelijk gemaakt door het Steunfonds Freelance Journalisten.
Begin 2021 verscheen bij Uitgeverij Atlas Contact het boek De razzia’s van 22 en 23 februari 1941. Het lot van 389 Joodse mannen van Wally de Lang.
Voor meer informatie over de tentoonstelling, zie de website van Stadsarchief Amsterdam https://www.amsterdam.nl/stadsarchief/agenda/razzia-22-23-februari-1941-0/
en de themasite: https://www.amsterdam.nl/stadsarchief/themasites/razzia/ met alle biografieën van de betreffende mannen.
Nieuw Publiek Leiderschap, een podcastserie in drie delen voor het Trendbureau Overijssel
In deze tweede serie van deze podcast maken we kennis met acht jonge volksvertegenwoordigers uit Overijssel. Hoe zien deze jonge ‘Wilde Eenden’ uit Overijssel zichzelf als leider? Waarom doen ze wat ze doen? Hoe pakken ze dat aan en wat willen ze bereiken? En voor wie?
De podcast van het Trendbureau is rechtstreeks op de website van Trendbureau Overijssel te beluisteren, maar ook te vinden op Spotify of via You Tube
https://open.spotify.com/episode/0Y2fbOWayyPHfgtbAhrSW8?si=8KLVsNngTmGAzyKKEf1pGg&nd=1
Second Writers’ Conference at Alabama A&M College, Normal, Alabama, 1966, bron JHM
Audiodocumentaire voor NTR DOCS, vanaf 15 december 2021 ONLINE via alle podcast-kanalen of via deze link: Ik zag hoe zwart ik was
Rosey Pool (1905-1971) groeide op in vooroorlogs Amsterdam als dochter van een joodse socialistische en seculiere sigarenboer. Ze had een mooie stem, schreef poëzie en maakte als jonge vrouw furore als voordrachtkunstenares.
Haar leven raakte aan alle grote gebeurtenissen in de 20e eeuw. Ze verkeerde in radicaal-linkse kringen in de jaren ’30 in Berlijn, maakte daar de omslag naar het nazisme mee en ontdekte dat ze lesbisch was. Ze nam deel aan het joodse verzet tegen de nazi’s in bezet Amsterdam, slaagde erin zowel uit de trein naar Auschwitz als uit Westerbork te ontsnappen.
Na de oorlog, als enige overlevende van haar gezin, vereenzelvigde ze zich met Afro-Amerikaanse dichters. Ze schiep zichzelf een nieuwe familie van zwarte schrijvers en bracht verschillende bloemlezingen met door haar vertaalde gedichten uit, die in Nederland in de jaren ’50 en ’60 veel succes hadden; een Ooievaarspocket met een oplage van 10.000 exemplaren was in een mum van tijd uitverkocht. Ze woonde met haar vriendin Isa Isenburg in London waar haar flat uitgroeide tot een salon voor zwarte schrijvers. Haar huis werd een vrijplaats voor in Engeland vervolgde homoseksuelen.
Pool schreef voor kranten en tijdschriften, werkte voor de radio en maakte actief de begintijd van de Nederlandse en Britse televisie mee. Ze had een tomeloze energie en was niet wars van stunts om de onderdrukking van Afro-Amerikanen onder de aandacht te brengen. Ze gaf les aan zwarte studenten in het zuiden van de VS en onderhield intensieve correspondenties met iedereen die ertoe deed, van hartsvriend en dichter Langston Hughes tot Léopold Senghor, de eerste president van Senegal. In 1961 en 1966 was ze als enige witte vrouw betrokken bij de grote festivals in Nigeria en Senegal waar kunstenaars, dichters en schrijvers uit de Verenigde Staten en Afrika elkaar ontmoetten.
Alles hield Rosey bij in plakboeken, zo regisseerde ze het verhaal van haar leven. Want ze was ook goed in mystificaties en geheimen. Na haar dood in 1971 leek ze vergeten en verdwenen: ze werd ingehaald door de radicale zwarte emancipatiebeweging van de jaren ’60.
Sandra Rottenberg maakte een audiodocumentaire geïnspireerd op het proefschrift van Lonneke Geerlings over Rosey Pool: Survivor, Agitator. Rosey E. Pool and the Transatlantic Century’ , VU 2020.
Samenstelling: Sandra Rottenberg, met dank aan Lonneke Geerlings, Rudi Wesselius, Susan Legêne, Dini Bangma en het archief van de Universiteit van Sussex in Brighton en de IHLIA-collectie van de Openbare Bibliotheek Amsterdam. De gedichten en brieffragmenten werden gelezen door Bertien Minco en Rudy Lion Sjin Tjoe.
Techniek: Berry Kamer. Eindredactie Anton de Goede.
De biografie van Rosey Pool komt volgend jaar uit bij Uitgeverij AtlasContact.
Abraham en Theophile Ptasznik
Abraham en Theophile Ptasznik waren tegen de tachtig toen ze, alleen achtergebleven in Amsterdam, gedwongen werden te verhuizen naar het Merwedeplein 17. Vanaf dat adres zijn ze een paar maanden later gedeporteerd.
Toen Hella en Sandra Rottenberg, achterkleindochters van de Ptaszniks, onderzoek deden voor hun boek De sigarenfabriek van Isay Rottenberg stuitten ze op brieven uit de oorlog. Uit de brieven komen hun overgrootouders tevoorschijn als mensen die ondanks alles de moed niet opgaven, hun humor behielden en vast van plan waren de oorlog te overleven.
Klik hier om de podcast te beluisteren.
In 1899 verhuist Abraham Ptasznik met zijn vrouw Temerl Bienenstock en hun vijf kinderen uit Polen naar Amsterdam om er met zijn broer David een firma in de machinale productie van sigarettenhulzen en –mondstukken te beginnen. De zaken gaan goed. De Ptaszniks spreken Nederlands, verhollandsen hun voornamen en vernoemen hun jongste dochter naar Koningin Wilhelmina. Eind 1942 worden Abraham en Theophile door de nazi’s gedwongen hun huis in de Hacquartstraat te verlaten en hun intrek te nemen op Merwedeplein 17. Het is hun laatste woonadres, begin 1943 volgt hun deportatie naar Sobibor.
Achterkleindochters Hella en Sandra Rottenberg, auteurs van het veelgeprezen boek over hun grootvader De sigarenfabriek van Isay Rottenberg, vertellen over het leven van de familie Ptasznik aan de hand van onlangs gevonden oorlogscorrespondentie.
foto Opa en Oma Ptasznik, Hacquartstraat 23
Daar is ie dan! De publicatie Dynamisch Balanceren, over de toekomst van publiek leiderschap. Met als uitgangspunt dat het onmenselijk is om te verlangen dat een individu altijd en overal de perfecte leider is. En ons daarbij altijd afvragen welk leiderschap is passen op dit specifieke moment, in deze specifieke context en ondersteunend aan welke specifieke doelstelling? (https://ap.lc/PExe0)
Met oa. Heleen Lansink-Marissen over haar omgaan met haar onafhankelijke positie en het effectief zijn als leider: “Ik heb geen dubbele agenda, er staat niemand achter mij die mij betaalt om dit te doen, ik ben absoluut onafhankelijk.
En wethouder Liesbeth Grijsen. “Ik ben heel blij dat ik deze functie een aantal jaren mag vervullen. Maar ik realiseer me heel goed: als de wethoudersfunctie weg is blijft de mens over, dan ben ik weer gewoon Liesbeth.”
En ook: Martijn Dadema Hans Vroomen Anne Van den Hoek hoek Nikol Hopman Arjan Kampman Ron König
Beluister hier de podcast:
https://www.vpro.nl/programmas/radio-doc/niet-bang-te-krijgen.html
Dat hij als joodse immigrant uit Polen, na een verblijf in Duitsland, in Amsterdam was beland, en dat hij in de Tweede Wereldoorlog naar Zwitserland was ontkomen. Ooit hadden ze wel eens horen noemen dat hij in de jaren 30 gevangen gezeten had in nazi-Duitsland, waar hij een fabriek bezat, die door de nazi’s was afgepakt. Over die fabriek wisten ze niets: niet wat er gemaakt werd, niet de naam, niet het adres. Tot er eind 2014 een advertentie in het Nieuw Israëlitisch Weekblad verscheen met een oproep voor mensen die dachten aanspraak te kunnen maken op geroofd joods bezit in het voormalige Oost-Duitsland. Op de lijst stond Isay Rottenberg met een sigarenfabriek in Döbeln, niet ver van Dresden.
Graaf koopt dorp voor vluchtelingen, het zou de kop van een zeventiende-eeuws journaal kunnen zijn, analoog aan een hedendaagse variant: dorp koopt huis voor vluchtelingen, zoals onlangs in Friesland. De graaf heette graaf von Solms en het dorp dat hij in 1685 kocht heette Daubhausen. Sandra Rottenberg en Margreet Simons maakte er de documentaire ‘Hugenotendorp’ over.
Beluister hier de podcast Graaf koopt dorp voor vluchtelingen